Xông hơi chính là phương pháp điều trị tại nhà đã có từ lâu đời đối với những bệnh liên quan đến cảm lạnh và viêm xoang. Khi bị ốm, việc xông hít hơi nước từ nồi nước nóng có thể làm cho chất nhầy bên trong phổi lỏng, từ đó giúp giảm tắc nghẽn, đau họng và có thể cải thiện được tình trạng khàn giọng, tắt tiếng. Hiện nay, việc xông hơi tại nhà đã có sự hỗ trợ của máy xông di động bằng điện, khiến người dùng đặt ra câu hỏi là liệu có nên xông mũi họng bằng nước muối sinh lý thường xuyên? Và nó có thật sự tốt, cũng như hiệu quả như cách thông thường không?
1. Cơ chế tác dụng trong y học của việc xông hơi
Theo như cơ bản, tác dụng y học của liệu pháp xông hơi được thực hiện ở nhà là cách làm giảm những triệu chứng của bệnh lý như chảy nước mũi, nghẹt mũi, đau họng, chẳng hạnh như một số vấn đề như:
- Cảm lạnh thông thường: Nhiễm vi-rút đường hô hấp trên (Mũi và họng bị ảnh hưởng).
- Viêm xoang: Phản ứng viêm, làm dày niêm mạc và xuất tiết ở mặt và đầu.
- Viêm phổi: Nhiễm trùng đường hô hấp dưới, gây ho khan hay ho khạc đàm.
- Viêm tiểu phế quản: Thường gặp ở trẻ em khi hệ thống phế quản chưa phát triển hoàn chỉnh.
- Viêm phế quản: Viêm niêm mạc ống phế quản, ảnh hưởng đến nhu mô phổi.
- Dị ứng: Hệ thống miễn dịch phản ứng với chất lạ. Gây ngứa mắt, da, chảy nước mũi và nghẹt mũi.
Bên cạnh đó, cũng có nhiều bằng chứng cho thấy việc xông hơi trước khi vào giấc ngủ có thể giúp người bệnh ngủ ngon hơn. Thêm một nghiên cứu nữa cho thấy trên đối tượng người nam giới trưởng thành là họ bớt lo lắng, dễ chìm sâu vào giấc ngủ hơn.
2. Vai trò của việc xông mũi họng bằng nước muối sinh lý trong cảm lạnh và viêm xoang
Hiện nay, có rất nhiều người bị nhiễm trùng đường hô hấp, chẳng hạn như là cảm lạnh thông thường và viêm xoang, đã nhận biết được việc xông mũi họng bằng nước muối sinh lý chính là một cách hữu ích trong quá trình điều trị. Tóm gọn, liệu pháp này thuộc một trong các mẹo điều trị không cần dùng đến thuốc, ngoài chế độ cung cấp dinh dưỡng đầy đủ, dành thời gian nghỉ ngơi và uống đủ nước cho cơ thể để kiểm soát tốt các triệu chứng.
Tuy việc xông mũi họng bằng nước muối không hoàn toàn giết được vi khuẩn hay vi rút, nhưng đây có thể là cách hữu ích giúp cơ thể chống lại sự nhiễm trùng từ đó gây ra. Theo đó, những lợi ích của việc làm này đối với bệnh lý cảm lạnh và viêm xoang như:
2.1 Hỗ trợ giấc ngủ
Để bảo vệ sức khỏe khỏi cảm lạnh và viêm xoang, việc đảm bảo ngủ đủ giấc là quan trọng. Khi chúng ta nghỉ ngơi đầy đủ, cơ thể có thể tăng cường sức đề kháng và sản xuất kháng thể để chống lại bệnh tật. Sử dụng xông mũi họng bằng nước muối là một phương pháp hiệu quả để giảm triệu chứng tắc nghẽn, giúp thư giãn và chuẩn bị cho giấc ngủ tốt.
2.2 Giảm đau họng
Thật sự xông mũi họng bằng nước muối sinh lý có làm giảm đau họng không? Đó vẫn là câu hỏi khó, chưa được giải đáp chính xác. Nhưng, đây chính là một mẹo lâu đời giúp giảm sưng tấy và giảm đau do viêm những mô trong cổ họng, đem lại cảm giác thoái mái và thư thái trong cổ họng.
2.3 Xử trí tắc nghẽn
Hít hơi ấm từ việc đun nóng nước muối sinh lý hoặc nhiều loại tinh dầu thiên nhiên khác cũng có thể giúp bạn giảm tắc nghẽn vì hỗ trợ làm lỏng chất nhầy bên trong phổi, cổ họng và xoang (đặc biệt là phổ biến trong vấn đề nhiễm trùng xoang). Từ đó, đường thở của người bệnh được dễ dàng hơn.
2.4 Chữa khàn họng
Giọng nói bị khàn và có thể trở nên khàn hơn khi dây thanh quản bị kích thích. Nguyên nhân có thể xuất phát từ các vấn đề đường hô hấp, tiếp xúc với khói, việc hát quá nhiều hoặc nói to liên tục. Trong tình trạng này, việc sử dụng hơi nước có thể đem lại lợi ích bằng cách cung cấp độ ẩm cho các cấu trúc liên quan. Điều này giúp bù nước, cải thiện khả năng vận động và chức năng của dây thanh quản, từ đó giảm bớt tình trạng khàn giọng và khó khăn trong việc nói chúng ta gặp phải.
2.5 Bù nước cho niêm mạc
Trong mùa đông, cảm lạnh và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp thường khiến xoang trở nên khô và kích thích, đặc biệt là đường mũi. Không chỉ gây khó chịu, tình trạng này còn có thể dẫn đến việc chảy máu mũi. Để giảm nhẹ các triệu chứng này, việc xông mũi họng bằng nước muối có thể là một giải pháp hiệu quả.
Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng hơi nước nóng có thể tiêu diệt một số vi rút gây cảm lạnh trong hệ hô hấp, vì nhiệt độ cao có thể ảnh hưởng đến chúng. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có bằng chứng đáng tin cậy về hiệu quả này. Vì vậy, việc sử dụng máy xông mũi họng bằng nước muối sinh lý tại nhà không sử dụng nhiệt độ có thể giúp duy trì độ ẩm mà không gây nguy cơ bỏng da, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ.
3. Cách xông mũi họng bằng nước muối sinh lý tại nhà
Mặc dù có thể áp dụng phương pháp xông mũi họng bằng nước muối sinh lý mà không cần thiết bị đặc biệt, nhưng trên thị trường hiện nay có nhiều loại máy xông chuyên dụng. Khi sử dụng máy, quan trọng nhất là đọc kỹ hướng dẫn để tránh tiếp xúc với nhiệt độ cao.
Nếu bạn muốn thực hiện xông hơi mà không có máy chuyên dụng, bạn có thể tuân theo các bước sau đây để đảm bảo an toàn và hiệu quả:
- Tìm một vật chứa như cái bát lớn hoặc một cái cốc lớn.
- Đun sôi nước muối sinh lý bằng ấm đun nước hoặc lò vi sóng.
- Đổ nước sôi vào bát hoặc ly, sau đó trùm khăn lên đầu.
- Có thể thêm tinh dầu thực vật yêu thích để tăng hiệu quả của xông hơi.
- Đặt vùng mũi họng cao hơn mặt nước khoảng 10 cm và nhắm mắt lại.
- Đắp khăn để tạo ra một không gian kín, tránh thoát hơi ra ngoài.
- Hít hơi bằng hơi thở sâu và chậm trong ít nhất hai đến năm phút, đổ lại nước nóng sau mỗi hai đến ba phút.
- Mỗi lần xông hơi trong 10-15 phút hoặc khi cảm thấy thoải mái. Lặp lại hai đến ba lần một ngày theo nhu cầu.
Tổng kết lại, việc xông mũi họng bằng nước muối sinh lý là một cách điều trị phổ biến và thuận tiện tại nhà cho những người đang phải đối mặt với triệu chứng cảm lạnh, nhiễm trùng xoang và các vấn đề hô hấp khác. Bạn có thể chọn sử dụng máy xông hơi hoặc tự thực hiện bằng cách đun sôi nước và xông từ bát hoặc cốc lớn, đội khăn lên đầu.Hãy tự xây dựng thói quen này cho bản thân và gia đình để giảm nhẹ triệu chứng một cách hiệu quả, không cần sử dụng thuốc hoặc phải đi bác sĩ vì tắc nghẽn hô hấp vào ban đêm.
